Bảo hiểm xã hội Việt Nam là gì? Tìm hiểu về bảo hiểm xã hội Việt Nam, để giải thích được tại sao nhà nước lại coi trọng việc mở rộng số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội.
Bảo hiểm xã hội là một phần trong hệ thống an sinh xã hội dành cho nhân dân góp phần cải thiện thu nhập, đảm bảo cuộc sống, duy trì bình đẳng, nâng cao hạnh phúc. Hãy cùng tìm hiểu kỹ lưỡng Bảo hiểm xã hội Việt Nam là gì? Tìm hiểu về bảo hiểm xã hội Việt Nam
Bảo hiểm xã hội Việt Nam là gì ?
Bảo hiểm xã hội có từ bao giờ ?
BHXH là một khái niệm hình thành từ rất nhiều năm về trước và được triển khai ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Tiền thân của BHXH được cho là mô hình quỹ ốm đau của một số bang ở Đức thành lập vào năm 1850, quỹ này yêu cầu hay bắt buộc người công nhân phải tự đóng góp để đề phòng trong trường hợp họ bị bệnh tật dẫn đến sụt giảm thu nhập. Giai đoạn đầu, đối tượng tham gia quỹ này chỉ có công nhân, sau đó, xuất hiện các hình thức bảo hiểm khác, mở rộng cho thêm nhiều trường hợp như tuổi già, thương tật, hoặc rủi ro nghề nghiệp.
Giới thiệu về Bảo hiểm xã hội Việt Nam
BHXH là một trong bốn nhóm chính sách cơ bản thuộc hệ thống chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam.
Để hoàn thiện khung pháp lý về BHXH, Việt Nam có Luật BHXH sửa đổi (năm 2014). Theo đó:
- Diện bắt buộc tham gia BHXH đã mở rộng đến nhóm người lao động làm việc tại công ty theo hợp đồng từ 1 tháng trở lên.
- Những trường hợp trốn tránh việc đóng BHXH cho người lao động bị áp dụng chế tài cao hơn.
- Chế độ BHXH tự nguyện cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn để thích hợp trong hoàn cảnh việc làm, thu nhập hiện nay của người lao động, nhất là lao động ở khu vực kinh tế phi chính thức.
- Động viên, khích lệ những người lao động ở khu vực phi chính thức, người lao động nghèo cũng tham gia BHXH tự nguyện.
- Nâng cấp chất lượng quản lý BHXH của các cơ quan, ban ngành chức năng.
Vai trò của Bảo hiểm xã hội Việt Nam
- Từng bước góp phần giúp người dân cải thiện thu nhập, đảm bảo cho người dân có cuộc sống an toàn, hạnh phúc và bình đẳng.
- Là sự giúp đỡ cho người dân khi họ rơi vào hoàn cảnh đau ốm, tai nạn (do giao thông hay lao động, v.v…) và già yếu cũng giảm bớt rủi ro. Vì khi tham gia BHXH, họ sẽ có một khoản thu nhập khác bù đắp lại cho khoản thu nhập bị mất đi hoặc giảm sút do các rủi ro đã liệt kê gây ra.
Cách thức liên hệ với Bảo hiểm xã hội Việt Nam
BHXH Việt Nam có một Tổng đài 1900.63.67.03 hỗ trợ mọi thắc mắc của người lao động.
Tìm hiểu các thông tin bảo hiểm xã hội Việt Nam
Các hình thức nhận Bảo hiểm xã hội
Người lao động khi tham gia BHXH có thể nhận theo 2 hình thức:
Nhận BHXH một lần
Việc nhận một lần sẽ giúp người lao động giải quyết được một số lợi ích trước mắt. Dù vậy, sau này người lao động sẽ không được nhận nhiều lợi ích khác.
Nhận BHXH định kỳ (lương hưu)
Trong suốt thời gian nhận BHXH, bất kỳ lúc nào, nếu không may người lao động qua đời, BHXH sẽ chi trả 10 tháng lương cơ sở theo chế độ mai táng cho người thân của người lao động. Đồng thời, một số đối tượng mỗi tháng còn nhận được trợ cấp là tiền tuất.
Người lao động trong những năm tuổi hưu, không chỉ được nhận tiền BHXH định kỳ (lương hưu) mà còn được BHXH Việt Nam cấp Bảo hiểm y tế (BHYT).
Cách tính Bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu
Theo Luật định, từ ngày 1 tháng 1 năm 2018, quy định hưởng lương hưu như sau:
- Người lao động là nam: Nếu làm đủ 35 năm (có đóng BHXH) được hưởng lương hưu tối đa là 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH; ; Nếu làm đủ 16 năm (có đóng BHXH) được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
- Người lao động là nữ: Nếu làm đủ 30 năm (có đóng BHXH) được hưởng lương hưu tối đa là 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH; Nếu làm đủ 15 năm (có đóng BHXH) được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH; Nếu làm đủ từ 16 năm đến dưới 30 năm (có đóng BHXH), lương hưu mỗi năm tăng 2%.
Tìm kiếm thông tin bảo hiểm xã hội của cá nhân như thế nào?
Để tìm ra mã số BHXH của cá nhân và thông tin về quá trình cá nhân đó tham gia BHXH, chúng ta có thể thực hiện một trong 3 cách sau:
- Cách 1: Tới cơ quan BHXH yêu cầu truy xuất thông tin BHXH của cá nhân.
- Cách 2: Truy xuất trực tuyến qua website www.baohiemxahoi.gov.vn
Việc truy xuất thông tin bảo hiểm xã hội trực tuyến gồm 3 bước:
- Bước 1: Đầu tiên, truy cập website www.baohiemxahoi.gov.vn và nhấp vào mục “Tra cứu trực tuyến”
- Bước 2: Lựa chọn loại tra cứu mình muốn tiến hành trong danh sách có sẵn trên website. Bao gồm những loại tra cứu sau: tra cứu mã số BHXH; tra cứu cơ quan bảo hiểm; tra cứu quá trình tham gia BHXH; tra cứu giá trị sử dụng thẻ BHYT; tra cứu đơn vị tham gia BHXH; tra cứu điểm thu, đại lý thu; tra cứu cơ sở khám chữa bệnh (CSKCB) cấp giấy nghỉ việc hưởng BHXH; tra cứu ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT; tra cứu bảo hiểm thất nghiệp.
- Bước 3: Nhập vào các thông tin cần thiết theo yêu cầu của trang web. Trong đó, các mục đánh dấu hoa thị màu đỏ là mục bắt buộc phải điền vào mới hợp lệ để tra cứu. Cuối cùng, nhấn vào nút “Tra cứu”.
Lưu ý: Tại mục “Tỉnh/ TP”, chúng ta cần chọn Tỉnh/TP trên hộ khẩu thường trú của mình, không phải Tỉnh/TP chúng ta đang tạm trú. Ví dụ: Bạn thường trú tại tỉnh Bình Định, nhưng đang sinh sống và làm việc tại TPHCM. Thì khi tra cứu thông tin BHXH của mình, bạn phải chọn Bình Định ở mục Tỉnh/TP mới tìm thấy thông tin, nếu chọn TP HCM sẽ không ra kết quả.
- Cách 3: Xem 10 số cuối trên mã thẻ BHYT.
Đây chính là mã số BHXH của người tham gia BHXH, BHYT thể theo quy định mới trong Quyết định 595/QĐ-BHXH. Nếu thẻ BHYT của bạn là thẻ cấp theo mẫu mới, chắc chắn 10 số cuối trên mã thẻ BHYT là mã số BHXH. Sự thống nhất giữa mã số BHXH và BHYT này được tạo ra để tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý người tham gia BHXH, BHYT cũng như chi trả quyền lợi cho họ.
Những thách thức đặt ra cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong thời gian tới
- Nỗ lực hơn nữa để mở rộng các đối tượng được tham gia vào BHXH.
- Nếu người sử dụng lao động vi phạm quy định BHXH, hoặc cơ quan chức năng không tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động ở khu vực kinh tế không chính thức tham gia BHXH thì cần gia tăng xử phát bằng chế tài.
- Cải cách hơn nữa chính sách BHXH để đảm bảo sự phát triển bền vững của quỹ BHXH và có ngân sách hỗ trợ cho người lao động nghèo khi có mong muốn tham gia BHXH.
Kết luận
Tóm lại, qua bài viết đã khẳng định sự cần thiết khách quan của chính sách này đối với người dân Việt Nam. Chính sự tăng cao liên tục số lượng đối tượng người lao động trong khu vực kinh tế chính thức lẫn kinh tế phi chính thức tham gia vào BHXH đã chứng minh cho điều đó. Trong thời gian sắp tới, chắc chắn chính sách BHXH sẽ còn thân quen với người dân ở khắp các tầng lớp, địa phương hơn nữa nhờ sự nỗ lực hết mình của ngành BHXH Việt Nam để hỗ trợ mọi người lao động đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình.